Αφιέρωμα: Η γέννηση της Παναθηναϊκής Ιδέας! – Το όραμα και η ιστορία του ονόματος

Ο Παναθηναϊκός είναι το μεγαλύτερο αθλητικό μέγεθος στην Ελλάδα, αποτελώντας πρέσβη του αθηναϊκού αθλητισμού και όχι μόνο για πολλές δεκαετίες. Κατέστη η ομάδα που εκπροσώπησε τη χώρα μας στον ευρωπαϊκό αθλητισμό.

Stoiximan… Το παιχνίδι ξεκινά από εσένα

Η πρώτη «σπίθα» για την ίδρυση ενός σωματείου που θα έχει ως άθλημα του το ποδόσφαιρο, άναψε το καλοκαίρι του 1906. Ήταν καλοκαίρι και διεξάγονταν στην Αθήνα οι Μεσοολυμπιακοί Αγώνες, με τη χώρα μας να έχει συμμετοχή και στο ποδόσφαιρο. Μάλιστα, η Ελλάδα γνώρισε το πολύ βαρύ 9-0 στο α’ ημίχρονο του αγώνα με τη Δανία, με αποτέλεσμα η αποστολή να μην εμφανιστεί στο β’ ημίχρονο. Ανάμεσα στους παίκτες της τότε Εθνικής ήταν και ο μόλις 16 ετών Γιώργος Καλαφάτης.

Ο Γιώργος Καλαφάτης ήταν ένας από τους διακριθέντες αθλητές της Ελλάδας στον στίβο. Μέλος του Πανελληνίου, αποτέλεσε έναν εξαίρετο αθλητή με διακρίσεις στα 100μ., τη σκυταλοδρομία, το άλμα εις μήκος άνευ φοράς, το άλμα εις μήκος μετά φοράς, τη λιθοβολία, το πένταθλον και το στάδιον. Η ταπεινωτική ήττα του 1906 από τη Δανία ήταν το ερέθισμα για τον Γιώργο Καλαφάτη να δημιουργήσει μία ομάδα που θα διέπρεπε εντός της χώρας και θα αποτελούσε τον «αγγελιοφόρο» του ποδοσφαίρου σε όλη την επικράτεια, ώστε να αναπτυχθεί το άθλημα στην Ελλάδα και να έχει την ανταπόκριση που υπήρχε και στις υπόλοιπες χώρες του τότε κόσμου.

Ο Πανελλήνιος παρόλα αυτά δεν ήταν πρόθυμος να δώσει στον Καλαφάτη τη δυνατότητα να δημιουργηθεί αθλητικό τμήμα. Δεν ήταν τόσο το γεγονός ότι δεν υπήρχε εμπιστοσύνη στο όλο εγχείρημα, όσο το γεγονός ότι ο ίδιος ο Πανελλήνιος ως σωματείο δεν ήθελε να εμπλακεί με το ποδόσφαιρο, σε μεγαλύτερο βαθμό από όσο είχε μέχρι τότε.

Η ιδέα παρόλα αυτά δεν έσβησε στο μυαλό του νεαρού, τότε, αθλητή και το 1908, μαζί με άλλους αθλητές του Πανελληνίου και όχι μόνο, δημιούργησαν τον Ποδοσφαιρικό Όμιλο Αθηνών. Όπως αναφέρει η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια για τον Αθλητισμό και το Ποδόσφαιρο (εκδόσεις ALVIN 1968), ο Καλαφάτης γνωστοποίησε σε φίλους και συναθλητές του την ιδέα του για την ίδρυση ενός ποδοσφαιρικού σωματείου και το 1908 στην Ιππευτική Σχολή του Πεδίου Άρεως έλαβε χώρα σύσκεψη ανάμεσα στα 40 μέλη, τα οποία επισημοποίησαν την απόφαση τους για την ίδρυση του σωματείου με την ονομασία «Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών».

Πρώτος πρόεδρος του συλλόγου εκλέχτηκε ο Αλέξανδρος Καλαφάτης, αδερφός του Γιώργου Καλαφάτη, ο οποίος με τη σειρά του ανέλαβε γενικός αρχηγός της ομάδας, αντιπρόεδρος ήταν ο Ε. Χρύσης, ενώ πρώτα μέλη του διοικητικού συμβουλίου ήταν οι Γρανίτσας, Σταυρόπουλος, Μαντζάκος, Παπαγεωργίου, Γαέτας, Μπούμπουλης, Δουκάκης κ.α.

Η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ

Ο Παναθηναϊκός γιορτάζει τα γενέθλια του στις 3 Φεβρουαρίου. Εδώ ξεκινούν οι πρώτοι παράμετροι, αναφορικά με την ημερομηνία ίδρυσης του συλλόγου. Θα πρέπει να τονιστεί αρχικώς πως δεν τίθεται κανένα ζήτημα, αναφορικά με το έτος ίδρυσης του συλλόγου. Ο Παναθηναϊκός έχει ως ημερομηνία ίδρυσης το 1908 και όχι το 1924, όταν και πήρε την τελική μορφή η ονομασία της ομάδας, την οποία διατηρεί μέχρι και σήμερα. Για το όνομα του συλλόγου θα γίνει εκτενής αναφορά, όμως το 1908 ιδρύεται ο ΠΟΑ (Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών), ο οποίος μέχρι το 1924 πέρασε από μετεξελίξεις για να φτάσει στο σημερινό του αποτέλεσμα.

Αυτό όμως που χρήζει μνείας, αλλά και αναζήτησης, είναι η ημέρα ίδρυσης του ιστορικού αθηναϊκού συλλόγου. Εδώ λοιπόν υπάρχουν δύο πηγές σχετικά με την ημερομηνία ίδρυσης του συλλόγου. Η πρώτη αναφέρει ως ημερομηνία ίδρυσης αυτή που εορτάζονται τα γενέθλια του Παναθηναϊκού στις 3 Φεβρουαρίου και επικαλείται το πρώτο επίσημο δελτίο του ΣΕΓΑΣ (τότε ΣΕΑΓΣ) το 1910, το οποίο ορίζει ως ημερομηνία ίδρυσης του σωματείου την 3η Φεβρουαρίου του 1908. Υπάρχει, παρόλα αυτά, μία δεύτερη πηγή, η εφημερίδα «Πατρίς», η οποία στο φύλλο της 8ης Φεβρουαρίου 1911 υποστηρίζει πως το σωματείο ιδρύθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1908.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο εξής στοιχείο: οι ημερομηνίες που αναγράφονται και είναι οι δύο πιθανές για την ίδρυση του Παναθηναϊκού, είναι καταγεγραμμένες με βάση το ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο και καταργήθηκε 15 χρόνια μετά, την 1η Μαρτίου του 1923 με βασιλικό διάταγμα, ενώ ένα χρόνο αργότερα θεσπίστηκε το γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα δύο; Με το γρηγοριανό ημερολόγιο μετράμε 13 ημέρες μπροστά, άρα με τα σημερινά δεδομένα ο Παναθηναϊκός ιδρύθηκε στις 16 ή στις 19 Φεβρουαρίου του 1908. Φυσικά αυτό δεν αλλάζει την καταγεγραμμένη ημερομηνία ίδρυσης του συλλόγου, σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να τονιστεί η διαφοροποίηση στον τρόπο καταμέτρησης των ημερών.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΜΟΡΦΗ

Όπως αναφέρθηκε και προηγούμενα, ο Παναθηναϊκός δεν ξεκίνησε την ιστορική του διαδρομή, έχοντας αυτή καθ’ αυτή την ονομασία. Πέρασε από αρκετά στάδια μέχρι να φτάσει στον τελικό του προορισμό, διαγράφοντας τη δική του ιστορία στα πέρατα των χρόνων σε όλα τα αθλήματα, συλλογικά αλλά και ατομικά. Ο Γιώργος Καλαφάτης οραματίστηκε έναν σύλλογο, ο οποίος δεν θα ήταν απλά ο κορυφαίος στην πρωτεύουσα της χώρας, της Αθήνας, αλλά θα ήταν μια ομάδα που θα ηχούσε στα αυτιά όλων ως ο μεγαλύτερος σύλλογος της χώρας και μάλιστα σε μία περίοδο λίγο πριν τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την επανάσταση που ακολούθησε την απελευθέρωση και τη σύσταση του ελληνικού κράτους.

Ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών ιδρύεται και λίγους μόλις μήνες αργότερα, στις 11 Μαΐου θα δώσει τον πρώτο του επίσημο αγώνα, ένα φιλικό με τους αξιωματικούς του βρετανικού πολεμικού πλοίου Διάνα, με το 2-2 να αφήνει άκρως ενθαρρυντικές εντυπώσεις ενόψει της συνέχειας, με δεδομένο πως ο αθηναϊκός σύλλογος αντιμετώπισε μία ομάδα με περισσότερη εμπειρία και παραστάσεις.

Το φιλικό με τους Βρετανούς διαδέχεται ο πρώτος τίτλος για τον ΠΟΑ, όταν το Σεπτέμβρη του ίδιου έτους κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδος στους Πανθεσσαλικούς Αγώνες, με τον ιδρυτή του συλλόγου, Γιώργο Καλαφάτη, να είναι και ο κορυφαίος της αναμέτρησης. Ο Καλαφάτης ήταν ο ιδρυτής της ομάδας, ήταν όμως και αθλητής και σε αυτό θα πρέπει να συνυπολογιστεί το γεγονός πως ήταν και ένας νεαρός άνδρας που τότε έμπαινε στην ενήλικη ζωή του. Δεν μπορούσε λοιπόν να διαχειρίζεται πολλά ζητήματα ταυτόχρονα.

Για το σκοπό αυτό άφησε τη θέση του γενικού αρχηγού, την οποία ανέλαβε ο Τζον Σίριλ Κάμπελ. Η βασικότερη όμως αλλαγή διοικητικά για τον ΠΟΑ ήταν η έλευση ενός χρηματοδότη, του μοναδικού εκείνη την περίοδο για την ομάδα. Ο Μαρίνος Μαρινάκης ήταν μέλος του ΓΣ Εθνικού Αθηνών, άνθρωπος με τεχνογνωσία και όρεξη να ασχοληθεί με τη διοίκηση του συλλόγου, σε αντίθεση με τον Αλέξανδρο Καλαφάτη, ο οποίος λόγω των ακαδημαϊκών του υποχρεώσεων δεν είχε το ανάλογο χρονικό περιθώριο.

Η ΤΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ

Η τελική μορφή του ονόματος του Παναθηναϊκού που υπάρχει μέχρι σήμερα γνωστοποιήθηκε μετά τη γενική συνέλευση που έλαβε χώρα στις 15 Μαρτίου του 1924. Τα μέλη του συλλόγου επιζητούσαν ένα όνομα, το οποίο θα είχε μία συγκεκριμένη στόχευση από άποψη περιοχής, μα κυρίως ήθελαν ένα όνομα, το οποίο δεν θα συνδυαζόταν στη συνείδηση του κόσμου ως συνέχεια του Πανελληνίου και απόσχιση από την ομάδα για τη δημιουργία ποδοσφαιρικού σωματείου. Άλλωστε ο Πανελλήνιος είχε δικό του ποδοσφαιρικό τμήμα, το οποίο όμως δεν είχε την ίδια απήχηση με τα έτερα αθλήματα του συλλόγου. Αποφασίστηκε λοιπόν το όνομα, το οποίο κατέχει έως και σήμερα ο σύλλογος, Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος.

Μπορεί κατά καιρούς να έχει αμφισβητηθεί η σχέση του Παναθηναϊκού με τον ΠΟΑ, την ομάδα που ιδρύθηκε το 1908. Ο ίδιος ο ΣΕΑΓΣ (ο σημερινός ΣΕΓΑΣ) βέβαια καταχωρούσε τον Παναθηναϊκό ανάμεσα στις ομάδες της εποχής. Στο πρώτο επίσημο δελτίο που εκδόθηκε από τον ΣΕΑΓΣ, ο Παναθηναϊκός αναφέρεται ως σύλλογος, ανάμεσα σε έτερους συλλόγους του τότε ελληνικού αθλητισμού, ενώ χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Παύλου Μανιτάκη στο βιβλίο για τα 100 χρόνια Νεοελληνικού Αθλητισμού 1830-1930 (εκδ. 1961).

Ο ιστορικός αναφέρει για το πρώτο επίσημο δελτίο του ΣΕΑΓΣ κατά τη δεύτερη περίοδο: «Το δελτίον αυτό μας εγνώρισε και τα κατά την έκδοσίν του εγγεγραμμένα στον ΣΕΑΓΣ σωματεία κλασικού αθλητισμού, 26 τον αριθμόν. Από αυτά 16 ήσαν παλαιά, ιδρυθέντα μέχρι το 1910, ήτοι: Πανελλήνιος, Εθνικός, Πανιώνιος, Απόλλων, Πέλοψ, Παναθηναϊκός, Ακαδημαϊκόν Γυμναστήριον, Πειραϊκός, ΓΣ Αμαρουσίου, ΓΣ Βόλου, ΓΣ Βουρβούρων, ΓΣ Τρικάλων, ΓΣ Ηρακλής Ναυπλίου, ΓΣ Κερκύρας, Ηρακλής Θεσσαλονίκης και ΜΓΣ Ορφεύς Ξάνθης».

Το «Όλα Πράσινα» … σαρώνει στο YouTube! Πάτα ΕΔΩ, κάνε subscribe στο κανάλι μας και μάθε πρώτος τις μεταγραφές του «Τριφυλλιού» από το site όλων των Παναθηναϊκών.

Διαβάστε ακόμη…

• Παναθηναϊκός – Μπαρτσελόνα: Με… ενισχύσεις για την επιστροφή στις νίκες
• Παναθηναϊκός – Μπαρτσελόνα LIVE
• Παναθηναϊκός: Η αποστολή με Ατρόμητο για το Κύπελλο – Ποιοι έμειναν εκτός!
• Euroleague: Οι δύο μοναδικές ομάδες που δεν ήθελαν το Final Four στο Αμπού Ντάμπι!
• Στο ίδιο έργο θεατές: Σε απολογία ο Παναθηναϊκός μετά τον Ατρόμητο!